-
ISO 9001 – tiêu chuẩn quản lý chất lượng phổ biến nhất toàn cầu – đang chuẩn bị bước vào một giai đoạn chuyển mình quan trọng với phiên bản ISO 9001:2026. Sự thay đổi này không chỉ giúp tổ chức cập nhật xu hướng công nghệ, tăng tính linh hoạt và bền vững, mà còn giữ vững khả năng cạnh tranh trong chuỗi cung ứng toàn cầu. Trong bài viết này, AHEAD sẽ cung cấp cái nhìn toàn diện về lộ trình sửa đổi, các điểm mới đáng chú ý và hướng dẫn cụ thể giúp doanh nghiệp chuẩn bị sẵn sàng cho quá trình chuyển đổi ISO 9001:2026.
1. Hiểu về bản sửa đổi ISO 9001:2026 sắp tới
ISO 9001 – tiêu chuẩn nền tảng cho Hệ thống quản lý chất lượng (QMS) được áp dụng rộng rãi trên toàn cầu – hiện đang trải qua một đợt sửa đổi quan trọng nhằm bắt kịp với những thay đổi nhanh chóng của thời đại số. Việc cập nhật lần này được thúc đẩy bởi sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ và sự chuyển dịch mô hình kinh doanh, vốn đã tác động sâu sắc đến môi trường làm việc và chuỗi cung ứng. Trước bối cảnh đó, bản sửa đổi ISO 9001 hướng tới mục tiêu giữ cho tiêu chuẩn luôn mang tính thực tiễn, dễ triển khai và đánh giá, đồng thời phù hợp hơn với kỳ vọng của các bên liên quan trong bối cảnh hiện đại.
2. Tại sao cần phải sửa đổi tiêu chuẩn ISO 9001?
Bản sửa đổi cuối cùng của ISO 9001 đã hoàn thành vào năm 2015. Để các tiêu chuẩn ISO luôn được cập nhật và phù hợp, việc đánh giá liên tục là điều cần thiết. Sau quá trình tham vấn quốc tế sâu rộng, một sự đồng thuận đã đạt được vào tháng 8 năm 2023 để sửa đổi tiêu chuẩn. Trong một môi trường kinh doanh thay đổi nhanh chóng, nhu cầu về sự nhanh nhẹn và khả năng phục hồi trở nên quan trọng hơn bao giờ hết.
Bản sửa đổi sắp tới này nhằm mục đích điều chỉnh ISO 9001 theo nhu cầu hiện tại của người dùng và cộng đồng mà họ phục vụ, đảm bảo tiêu chuẩn vẫn có giá trị và hiệu quả. Tiêu chuẩn ISO 9001:2015 hiện tại phải phát triển để giải quyết các xu hướng và thách thức mới như:
- Tiến bộ công nghệ: Sự phát triển của tự động hóa, AI, số hóa đang chuyển đổi hoạt động kinh doanh.
- Tính bền vững: Việc tích hợp trách nhiệm xã hội và môi trường vào các hoạt động cốt lõi đang trở nên cần thiết.
- Làm việc từ xa và kết hợp: Sau COVID-19, hình thức làm việc từ xa và kết hợp ngày càng gia tăng, kéo theo những thách thức riêng về cơ sở hạ tầng, truyền thông và môi trường làm việc.
3. Những thay đổi dự kiến trong bản sửa đổi ISO 9001:2026
Bản sửa đổi sắp tới của ISO 9001 nhằm giải quyết một số lĩnh vực chính để đảm bảo tiêu chuẩn vẫn phù hợp trong môi trường kinh doanh thay đổi nhanh chóng hiện nay. Những thay đổi dự kiến bao gồm:
- Quản lý rủi ro nâng cao: Nâng cao năng lực quản trị rủi ro, giúp tổ chức phản ứng nhanh và giảm thiểu tác động tiêu cực.
- Bên liên quan: Tập trung hơn vào việc tương tác với các bên liên quan để đáp ứng nhu cầu và mong đợi của họ.
- Đạo đức và Chính trực: Trong hoạt động lãnh đạo, nhận ra vai trò ban đầu của họ trong quản lý chất lượng.
- Đổi mới kỹ thuật số: Tích hợp các công nghệ và hoạt động kỹ thuật số để hợp lý hóa quy trình bao gồm việc sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI).
- Phát triển bền vững: Giải quyết các trách nhiệm về môi trường và xã hội, áp dụng các quy trình xanh hơn, giảm thiểu chất thải và đảm bảo các hoạt động đạo đức trong toàn bộ chuỗi cung ứng.
Bản sửa đổi mới được thiết kế để duy trì tiêu chuẩn có liên quan và hiệu quả khi đối mặt với những thách thức hiện đại. Bằng cách chủ động thích ứng với những thay đổi này, các tổ chức không chỉ có thể duy trì sự tuân thủ mà còn nâng cao năng lực quản lý chất lượng tổng thể của mình, dẫn đến hiệu suất tốt hơn và lợi thế cạnh tranh.
Những thay đổi này được thiết kế để làm cho ISO 9001 linh hoạt hơn và dễ triển khai hơn trên nhiều tổ chức khác nhau.
4. Quá trình phát triển ISO 9001:2026
Quá trình xây dựng tiêu chuẩn ISO 9001:2026 được triển khai theo từng giai đoạn kỹ thuật cụ thể, với thời gian kéo dài hơn dự kiến để đảm bảo độ đồng thuận quốc tế và tính cập nhật. Dưới đây là tiến trình chính tính đến tháng 5/2025:
- Tháng 4/2024: Công bố bản dự thảo cấp ủy ban đầu tiên (CD) để lấy ý kiến từ hơn 105 quốc gia thành viên.
- Tháng 7/2024: Sau khi nhận được nhiều phản hồi chưa đồng thuận, ISO/TC 176/SC 2 thống nhất xây dựng bản dự thảo thứ hai (CD2).
- Tháng 9/2024: Nhóm chuyên môn WG29 rà soát kỹ thuật và điều chỉnh nội dung nhằm hoàn thiện CD2.
- Tháng 7/2025 (dự kiến): Phát hành bản dự thảo tiêu chuẩn quốc tế (DIS) để lấy ý kiến rộng rãi từ cộng đồng doanh nghiệp và chuyên gia.
- Tháng 4/2026 (dự kiến): Hoàn thiện bản dự thảo cuối cùng (FDIS) trên cơ sở tổng hợp ý kiến quốc tế.
- Tháng 9/2026 (dự kiến): Chính thức ban hành ISO 9001:2026.
Tiến độ này chậm hơn một năm so với kế hoạch ban đầu, phản ánh cam kết của ISO trong việc đảm bảo tính cập nhật, toàn diện và khả năng áp dụng rộng rãi tiêu chuẩn ISO 9001 mới nhất cho mọi loại hình tổ chức.
5. Mốc thời gian để doanh nghiệp chuyển đổi sang ISO 9001:2026
Sau khi ISO 9001:2026 được ban hành chính thức (dự kiến tháng 9/2026), các tổ chức sẽ có giai đoạn chuyển tiếp 36 tháng (3 năm) để hoàn tất cập nhật hệ thống quản lý chất lượng theo phiên bản mới. Đây là mốc thời gian được ISO quy định nhằm đảm bảo tính kế thừa và ổn định trong chứng nhận.
Cụ thể:
- Từ 09/2026 đến 09/2029: Các tổ chức vẫn được duy trì chứng chỉ ISO 9001:2015.
- Sau ngày 30/09/2029: Việc đăng ký cấp giấy chứng nhận ISO 9001:2015 sẽ không còn hiệu lực.
Để tránh gián đoạn vận hành và rủi ro bị từ chối chứng nhận, các doanh nghiệp nên lập kế hoạch chuyển đổi ngay từ năm 2026. Việc chuẩn bị sớm không chỉ giúp giảm chi phí đào tạo và tư vấn, mà còn duy trì tính tuân thủ và năng lực cạnh tranh trong chuỗi cung ứng toàn cầu.
6. Tổ chức cần chuẩn bị gì cho quá trình chuyển đổi?
Các công ty nên chuẩn bị cho việc sửa đổi ISO 9001:2026 vì một số lý do quan trọng. Việc dự đoán và thích ứng với những thay đổi này không chỉ đảm bảo tuân thủ mà còn nâng cao các hoạt động quản lý chất lượng tổng thể của họ, mang lại nhiều lợi ích về mặt chiến lược và hoạt động.
➤ Thực hiện phân tích khoảng cách:
Đánh giá hệ thống quản lý chất lượng (QMS) hiện tại so với các thay đổi dự kiến để xác định những lĩnh vực cần cải thiện.
➤ Đào tạo và nâng cao nhận thức:
Đảm bảo rằng nhân viên ở tất cả các cấp đều nhận thức được những thay đổi sắp tới và hiểu rõ vai trò của họ trong việc triển khai các thay đổi đó.
➤ Cập nhật tài liệu:
Sửa đổi tài liệu của hệ thống quản lý chất lượng (QMS) để phản ánh các yêu cầu mới, đồng thời cải thiện tính rõ ràng và đơn giản.
➤ Đánh giá nội bộ:
Thực hiện các cuộc đánh giá nội bộ để xác định mức độ sẵn sàng áp dụng tiêu chuẩn mới.
➤ Tăng cường tương tác với bên liên quan:
Truyền đạt thông tin với các bên liên quan về những thay đổi và cách thức hệ thống QMS sẽ đáp ứng các yêu cầu mới đó.
➤ Đầu tư vào công nghệ:
Khám phá và đầu tư vào các công nghệ mới có thể hỗ trợ nâng cao hoạt động quản lý chất lượng.
Việc chuyển đổi sang ISO 9001:2026 không chỉ là yêu cầu tuân thủ, mà còn là cơ hội để doanh nghiệp tái cấu trúc hệ thống, ứng dụng công nghệ mới và nâng cao năng lực cạnh tranh trên thị trường.
Với hơn 20 năm kinh nghiệm tư vấn hệ thống quản lý chất lượng và cải tiến tổ chức, AHEAD tự hào đồng hành cùng doanh nghiệp trong mọi hành trình nâng cao hiệu suất, tối ưu quy trình và giữ vững lợi thế cạnh tranh.
Mời quý doanh nghiệp đón đọc loạt bài chuyên sâu tiếp theo, nơi AHEAD sẽ đi sâu vào thực tiễn áp dụng ISO 9001:2026 tại doanh nghiệp. Tìm hiểu các bài viết chuyên sâu tại:
1. ISO 9001:2026- Cập nhật phiên bản mới
Liên hệ để được tư vấn và chứng nhận:
Ms. Diệp Nguyễn; Phone: 0963 069 287; Email: diep.nguyen@ahead.com.vn
Ms. Vân Nguyễn; Phone: 0988 382 242; Email: van.nguyen@ahead.com.vn
Văn phòng AHEAD:
- Trụ sở Hà Nội: Số 18 Tam Trinh, P. Minh Khai, Q. Hai Bà Trưng, Tp. Hà Nội
- Văn phòng Đà Nẵng: Số 498 Bùi Trang Chước, Q. Cẩm Lệ, Tp. Đà Nẵng
- Văn phòng Hồ Chí Minh: Số 8/29 Hoàng Hoa Thám, Phường 7, Q. Bình Thạnh, Tp. Hồ Chí Minh
Bình luận: