Rào cản và thách thức của ngành nhựa và bao bì Việt Nam

     Tuy có tốc độ tăng trưởng cao nhưng giá trị mang lại chưa cao và đang đứng trước sức ép cạnh tranh lớn của hàng nhựa các nước trong khu vực, đặc biệt là Thái Lan. Sự cạnh tranh này xảy ra ngay trên thị trường nội địa, ở các mặt hàng nhựa gia dụng.

Vậy nguyên nhân là do?

Việt Nam chưa chú trọng nhiều vào việc đầu tư các dây truyền sản xuất, trong khi đó các nước công nghiệp trên thế giới ngày càng vươn lên đi đầu trong việc lắp đặt và sử dụng các loại máy móc tiên tiến hiện đại.

Các doanh nghiệp nhựa và bao bì Việt Nam vẫn đang cạnh tranh ở phân khúc thấp, rào cản lớn nhất vẫn là rào cản kỹ thuật. Năng lực sản xuất, máy móc, công nghệ lạc hậu làm chất lượng sản phẩm không cao, cạnh tranh kém. Nhiều doanh nghiệp chưa dám mạnh dạn đầu tư, tới 70% máy móc là máy cũ nhập khẩu từ Trung Quốc, hơn 80% doanh nghiệp nhựa và bao bì trong nước là doanh nghiệp vừa và nhỏ, quy mô gia đình.

Trong khâu sản xuất từ khâu nguyên liệu đến thành phẩm, không có sự chuyên biệt hóa bên ngoài, do vậy chất lượng sản phẩm không ổn định, giá trị gia tăng thấp. Hơn nữa, khi các hiệp định thương mại quốc tế có hiệu lực, rào cản thuế quan được gỡ bỏ, nhưng áp lực cạnh tranh sẽ cao hơn rất nhiều.

Nguyên liệu sản xuất phải nhập khẩu lên đến 80%,Doanh nghiệp không chủ động được nguồn nguyên liệu, đây là trở ngại lớn cho các DN do chi phí nhập liệu đắt dẫn đến giá thành sản phẩm cao gây trở ngại cho việc cạnh tranh với các nước khác trên thị trường.

Vậy để khắc phục được những khó khăn này doanh nghiệp Việt Nam cần:

Duy trì năng lực cạnh tranh nhờ có những khách hàng lớn, ổn định. Nền tảng cho điều này nằm ở việc tập trung đầu tư máy móc theo chuẩn công nghệ mới để tạo ra những sản phẩm chất lượng, độc đáo hướng đến giảm giá thành sản phẩm.

Để ngành nhựa và bao bì sớm chủ động được nguồn nguyên liệu, ngoài việc đẩy nhanh tiến độ triển khai các dự án lọc hóa dầu, Chính phủ cần có cơ chế, chính sách cụ thể, rõ ràng, đủ sức hấp dẫn huy động mọi nguồn lực trong và ngoài nước tập trung đầu tư các dự án sản xuất nguyên liệu, bán thành phẩm, hóa chất, phụ gia… cho ngành nhựa ở trong nước

Ngoài ra, phát triển lĩnh vực tái chế phế liệu cũng là một hướng đi góp phần giải quyết nguyên liệu đầu vào với giá rẻ, đặc biệt khi Việt Nam được Ngân hàng Thế giới đánh giá là đứng thứ 5 thế giới về rác thải nhựa. Trong quy hoạch ngành nhựa đến 2020 tầm nhìn 2025 đã có định hướng này, nhưng đến nay chưa thực hiện được gì.

Hiệp hội Nhựa Việt Nam cho biết, nếu Chính phủ có chính sách khuyến khích mang tính lâu dài, nhiều doanh nghiệp nhựa sẽ bỏ vốn đầu tư công nghệ hiện đại ưu tiên tái chế phế liệu trong nước trước, sau đó mới nhập khẩu.

Để có thể cạnh tranh với các công ty nước ngoài, bên cạnh việc luôn đảm bảo chất lượng sản phẩm cần phải đầu tư xây dựng các hệ thống quản lý chất lượng, môi trường đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế. Vì vậ, việc xây dựng và áp dụng hệ thống quản lý chất lượng theo ISO 9001:2015, hệ thống quản lý môi trường ISO 14001 và Hệ thống quản lý an toàn sức khỏe nghề nghiệp ISO 45001… đang là xu thế để các doanh nghiệp triển khai và áp dụng

Với những biện pháp đó hy vọng rằng các doanh nghiệp Việt Nam sẽ khắc phục được những khó khăn trước mắt đưa nền kinh tế nước nhà cạnh tranh và vươn cao hơn nữa không chỉ ở thị trường trong nước mà cả quốc tế.

AHEAD tổng hợp