ESG và Phát triển bền vững cho doanh nghiệp ngành Điện, Điện Tử

Trong bối cảnh toàn cầu đang dịch chuyển mạnh mẽ sang mô hình kinh tế xanh và phát triển bền vững, ESG (Environmental – Social – Governance) không còn là một khái niệm mang tính tự nguyện hay chỉ dành cho các tập đoàn lớn. Ngày nay, ESG đã trở thành một yêu cầu bắt buộc đối với doanh nghiệp ở mọi quy mô, đặc biệt là với các doanh nghiệp trong ngành điện, điện tử – một ngành có độ mở cao với thị trường xuất khẩu, chịu áp lực tuân thủ ngày càng lớn từ các tập đoàn công nghệ và khách hàng quốc tế.

1. Vì sao doanh nghiệp điện, điện tử cần ưu tiên ESG?

Trước hết, ngành điện – điện tử được đánh giá là một trong những ngành có tác động lớn đến môi trường, không chỉ ở khâu sản xuất mà còn ở vòng đời sản phẩm. Việc sử dụng nguyên vật liệu chứa kim loại nặng, năng lượng tiêu thụ cao và chất thải điện tử khó xử lý đã khiến ngành này trở thành tâm điểm trong các chiến dịch kiểm soát phát thải và bảo vệ môi trường toàn cầu.

Đáng chú ý hơn, những thay đổi về chính sách của Liên minh châu Âu (EU) đang tạo ra làn sóng ảnh hưởng trực tiếp tới các doanh nghiệp Việt Nam trong ngành điện tử. Quy định CBAM (Cơ chế điều chỉnh biên giới carbon) sẽ yêu cầu doanh nghiệp xuất khẩu sang EU phải cung cấp dữ liệu liên quan đến khí nhà kính và phát thải CO₂. Bên cạnh đó, chỉ thị CSDDD (Chỉ thị thẩm định tính bền vững doanh nghiệp) buộc các tập đoàn EU phải rà soát ESG không chỉ trong nội bộ mà còn trong toàn bộ chuỗi cung ứng – tức là bao gồm cả doanh nghiệp Việt Nam cung ứng linh kiện, thiết bị hay sản phẩm điện tử.

Trong khi đó, các khách hàng lớn như Apple, Samsung, LG, Bosch hay Siemens cũng đang tích cực đánh giá ESG của nhà cung cấp. Họ yêu cầu doanh nghiệp cung cấp báo cáo phát triển bền vững, xếp hạng Ecovadis, hoặc ít nhất là báo cáo kiểm kê khí nhà kính. Đây không còn là “nên có” mà là điều kiện bắt buộc nếu bạn muốn tiếp tục tồn tại trong chuỗi cung ứng toàn cầu.

1. Yêu cầu từ thị trường xuất khẩu, đặc biệt là EU

Các doanh nghiệp điện – điện tử tại Việt Nam chủ yếu phục vụ thị trường xuất khẩu như EU, Mỹ, Nhật Bản... Trong đó, Liên minh châu Âu (EU) đang áp dụng hàng loạt quy định mới, yêu cầu doanh nghiệp trong chuỗi cung ứng tuân thủ các tiêu chuẩn phát triển bền vững, như:

• Chỉ số CBAM (Cơ chế điều chỉnh biên giới carbon) bắt buộc doanh nghiệp cung cấp thông tin phát thải CO₂.

• Chỉ thị CSDDD (Chỉ thị thẩm định tính bền vững của doanh nghiệp) buộc các tập đoàn lớn tại EU kiểm soát trách nhiệm ESG trong toàn bộ chuỗi cung ứng, bao gồm nhà cung cấp tại Việt Nam.

• Ecodesign Directive, REACH, RoHS cũng yêu cầu sản phẩm điện tử thân thiện môi trường, không chứa hóa chất độc hại và dễ tái chế.

 Điều này đồng nghĩa: nếu không đáp ứng ESG, doanh nghiệp Việt sẽ bị loại khỏi chuỗi cung ứng toàn cầu.

2. Áp lực từ khách hàng và đối tác quốc tế

Các tập đoàn công nghệ toàn cầu (Samsung, Apple, Siemens, Bosch...) đang tích cực rà soát ESG trong chuỗi cung ứng. Nhiều doanh nghiệp FDI tại Việt Nam đã bắt đầu yêu cầu nhà cung cấp trong nước:

• Báo cáo khí nhà kính (GHG Inventory).

• Cam kết thực hiện ESG.

• Có báo cáo phát triển bền vững minh bạch.

2. ESG là gì và tại sao doanh nghiệp ngành điện, điện tử cần quan tâm?

ESG (Environmental, Social, Governance) là bộ tiêu chí đánh giá mức độ cam kết và hiệu quả của doanh nghiệp trong ba lĩnh vực: Môi trường (E), Xã hội (S) và Quản trị (G). Trong bối cảnh toàn cầu hóa và chuyển dịch sang kinh tế xanh, ESG không còn là lựa chọn mà là yêu cầu bắt buộc đối với doanh nghiệp, đặc biệt trong ngành điện, điện tử – lĩnh vực có mức tiêu thụ năng lượng lớn, chuỗi cung ứng phức tạp và rủi ro tác động môi trường cao.

Nhiều doanh nghiệp e ngại rằng ESG là một gánh nặng chi phí. Nhưng thực tế cho thấy, những doanh nghiệp đầu tư vào ESG sớm thường đạt được những lợi ích rõ rệt về mặt dài hạn. Một báo cáo ESG minh bạch, một chiến lược giảm phát thải rõ ràng, hay việc cải thiện điều kiện lao động trong nhà máy… đều là những điểm cộng trong mắt nhà đầu tư, đối tác, và chính khách hàng của bạn.

Không chỉ dừng ở việc “giữ chỗ” trong chuỗi cung ứng, việc thực thi ESG hiệu quả còn giúp doanh nghiệp tiết kiệm năng lượng, tối ưu chi phí vận hành, quản trị rủi ro tốt hơn và nâng cao hình ảnh thương hiệu. Trong giai đoạn mà sự minh bạch và bền vững trở thành tiêu chí lựa chọn sản phẩm, thì ESG chính là “tấm hộ chiếu xanh” để doanh nghiệp bước ra thế giới.

Hành trình ESG: Doanh nghiệp cần bắt đầu từ đâu?

Bước đầu tiên, doanh nghiệp nên thực hiện đánh giá hiện trạng ESG nhằm xác định những rủi ro, thiếu sót hoặc cơ hội cải thiện trong các hoạt động hiện tại. Từ đó, xây dựng chiến lược ESG phù hợp, gắn với đặc thù sản xuất, sản phẩm và thị trường mục tiêu.

Tiếp theo, doanh nghiệp cần bắt đầu thực hiện báo cáo phát triển bền vững theo các chuẩn mực quốc tế như GRI (Global Reporting Initiative). Đây không chỉ là công cụ truyền thông mà còn là tài liệu quan trọng để làm việc với nhà đầu tư, khách hàng hoặc tổ chức đánh giá bên ngoài.

Ngoài ra, các doanh nghiệp có hoạt động xuất khẩu sang châu Âu nên chủ động thực hiện kiểm kê khí nhà kính và xây dựng kế hoạch giảm phát thải, sẵn sàng cho việc tuân thủ CBAM EU và các yêu cầu về minh bạch khí thải từ các hệ thống như CDP.

Một bước quan trọng không kém là đăng ký và cải thiện điểm số trong hệ thống xếp hạng Ecovadis – nền tảng phổ biến được nhiều tập đoàn toàn cầu sử dụng để lựa chọn và đánh giá nhà cung cấp. Tham gia Ecovadis không chỉ giúp doanh nghiệp tăng tính cạnh tranh, mà còn giúp thể hiện sự cam kết với phát triển bền vững một cách chuyên nghiệp và có hệ thống.

AHEAD – Giải pháp ESG trọn gói cho doanh nghiệp ngành điện, điện tử

Với gần 20 năm kinh nghiệm trong tư vấn phát triển bền vững tại Việt Nam, AHEAD đã đồng hành cùng nhiều doanh nghiệp điện, điện tử trong hành trình thiết lập và triển khai chiến lược ESG một cách bài bản, phù hợp và hiệu quả.

Chúng tôi cung cấp các dịch vụ chuyên sâu bao gồm:

• Xây dựng báo cáo phát triển bền vững theo chuẩn GRI, giúp doanh nghiệp minh bạch thông tin ESG với các bên liên quan, nhà đầu tư và khách hàng quốc tế.

• Tư vấn xếp hạng và cải thiện điểm số trên nền tảng Ecovadis, giúp tăng cơ hội tham gia chuỗi cung ứng toàn cầu.

• Kiểm kê khí nhà kính (GHG Inventory) và lập kế hoạch giảm phát thải, đảm bảo doanh nghiệp đáp ứng yêu cầu từ CBAM, CDP và các tiêu chuẩn môi trường khác.

• Tư vấn lập báo cáo CBAM và CDP, chuẩn bị hồ sơ và dữ liệu đầy đủ theo yêu cầu của thị trường EU và các tổ chức thẩm định quốc tế.

Chúng tôi không chỉ đơn thuần cung cấp dịch vụ – chúng tôi là đối tác chiến lược giúp doanh nghiệp chuyển đổi bền vững một cách thực chất và hiệu quả.

Kết luận

Trong một thế giới mà yêu cầu ESG ngày càng trở nên rõ ràng và cụ thể, đặc biệt với ngành điện – điện tử vốn gắn liền với thị trường xuất khẩu, thì chậm chân trong cuộc chơi này không chỉ là bỏ lỡ cơ hội mà còn là tự loại mình khỏi cuộc đua.

Doanh nghiệp nào hành động trước sẽ nắm lợi thế, tiết kiệm chi phí, kiểm soát rủi ro và bứt phá bền vững. Hãy để ESG trở thành một phần trong chiến lược phát triển doanh nghiệp, chứ không phải là phản ứng bị động trước sức ép thị trường.