-
1. Mở đầu
Chưa bao giờ thế giới kinh doanh lại đối mặt với nhiều biến động như hiện nay. Chúng ta đang sống trong kỷ nguyên VUCA – đầy biến động (Volatility), bất định (Uncertainty), phức tạp (Complexity) và mơ hồ (Ambiguity). Những gì từng là “công thức thành công” trước đây giờ đây có thể trở thành “bản án thất bại” nếu doanh nghiệp không kịp thay đổi.
Trong môi trường như vậy, năng lực vận hành tốt, quản trị hiệu quả, tiết kiệm chi phí – tuy vẫn quan trọng – nhưng không còn đủ để tạo ra tăng trưởng bền vững. Câu hỏi đặt ra là: Làm sao để doanh nghiệp không chỉ “sống sót”, mà còn “bứt phá” trong kỷ nguyên đầy biến động này?
2. Vì sao doanh nghiệp cần đổi mới sáng tạo?
a. Tác động từ bên ngoài: Áp lực thay đổi ngày càng lớn
Người tiêu dùng ngày nay thay đổi nhanh, đòi hỏi cao hơn, trong khi công nghệ mới liên tục xuất hiện và đối thủ cạnh tranh phi truyền thống xuất hiện từ những nơi ít ai ngờ tới.
Những bài học lịch sử đã quá rõ ràng:
▶ Blockbuster từng là đế chế cho thuê băng đĩa, nhưng đã sụp đổ khi không kịp thích nghi với sự trỗi dậy của Netflix.
▶ Kodak – người tiên phong trong nhiếp ảnh số – nhưng lại chính là nạn nhân của công nghệ mà họ tạo ra, vì không dám chuyển đổi mô hình kinh doanh.
▶ Nokia từng là “vua” điện thoại di động nhưng bị bỏ lại phía sau bởi Apple và Samsung vì chậm thay đổi.
Theo báo cáo của Innosight, 75% các công ty trong chỉ số S&P 500 hiện nay sẽ bị thay thế vào năm 2027, nếu không đổi mới.
b. Mô hình tăng trưởng truyền thống đã lỗi thời
Nhiều doanh nghiệp Việt Nam vẫn đang tăng trưởng theo hướng tuyến tính: mở rộng quy mô, tận dụng nhân công giá rẻ, cắt giảm chi phí, khai thác tài nguyên có sẵn. Mô hình này chỉ hiệu quả trong môi trường ổn định.
Nhưng hiện nay, khi thế giới thay đổi quá nhanh, nếu không tái tạo mô hình tăng trưởng, doanh nghiệp rất dễ mắc kẹt trong “vùng tăng trưởng giả” – nơi doanh thu có thể tăng, nhưng lợi nhuận, sức cạnh tranh và sự bền vững lại giảm.
c. Đổi mới sáng tạo tạo lợi thế cạnh tranh rõ rệt
Theo OpenExO, các công ty đổi mới sáng tạo có:
▶ Tốc độ tăng trưởng nhanh gấp 4 lần,
▶ Lợi nhuận cao gấp 6 lần,
▶ Và thu nhập cổ đông vượt trội hơn 10 lần so với nhóm không đổi mới.
Đổi mới giúp doanh nghiệp tạo ra những giá trị mà đối thủ không thể bắt chước – từ sản phẩm mới, mô hình kinh doanh mới, cho tới cách tiếp cận khách hàng độc đáo.
d. Không đổi mới – Doanh nghiệp đối mặt với rủi ro chiến lược
▶ Không thích ứng kịp với thị trường dẫn tới tụt hậu.
▶ Phản ứng chậm hoặc sai hướng phát triển, gây lãng phí nguồn lực và thời gian.
▶ Khó giữ chân và thu hút nhân tài, đặc biệt là thế hệ trẻ – những người luôn mong muốn được làm việc trong môi trường sáng tạo, có tầm nhìn.
e. Cơ hội đột phá thuộc về người đi trước
Trong thế giới cạnh tranh khốc liệt, doanh nghiệp nào đổi mới sớm và đúng hướng sẽ có cơ hội:
▶ Chiếm lĩnh thị trường mới chưa ai khai phá,
▶ Thiết lập tiêu chuẩn ngành, dẫn dắt xu thế,
▶ Tạo ra nguồn doanh thu mới chưa từng có,
▶ Và vượt lên trên các đối thủ bảo thủ, chậm thích nghi.
3. Đổi mới sáng tạo có thể bắt đầu từ nhỏ nhưng cần hệ thống hỗ trợ
Một quan niệm sai lầm phổ biến là: muốn đổi mới cần có phòng R&D lớn, ngân sách khủng, đội ngũ kỹ sư công nghệ cao…
Thực tế cho thấy đổi mới có thể bắt đầu từ những điều nhỏ bé:
▶ Cách bạn chăm sóc khách hàng tốt hơn,
▶ Một cải tiến trong quy trình,
▶ Một dịch vụ mới bắt nguồn từ nhu cầu chưa được đáp ứng.
Điều quan trọng là phải có hệ thống để nuôi dưỡng sự đổi mới đó.
▶ Một văn hóa cởi mở với ý tưởng mới,
▶ Một cơ chế khuyến khích thử nghiệm và chấp nhận rủi ro có kiểm soát,
▶ Một mô hình quản trị đổi mới sáng tạo được lồng ghép vào chiến lược kinh doanh.
Hệ thống quản lý đổi mới sáng tạo (Innovation Management System) chính là chìa khóa để "unlock" tiềm năng đổi mới trong doanh nghiệp, từ nhân viên tuyến đầu đến ban lãnh đạo.
4. Kết luận
Thế giới đang thay đổi nhanh hơn bao giờ hết. Trong vòng 5 năm tới, có thể thị trường của bạn sẽ không còn như hôm nay; khách hàng cũng không còn mua sắm theo cách cũ.
Doanh nghiệp nào biết đổi mới – sẽ sống sót và phát triển. Doanh nghiệp nào bảo thủ – sẽ bị thay thế.
Đổi mới sáng tạo không phải là một “trào lưu”, mà là một nền tảng chiến lược sống còn.
Đổi mới không chỉ là "việc nên làm", mà là "việc buộc phải làm" nếu doanh nghiệp muốn không chỉ tồn tại – mà còn vươn lên dẫn đầu trong thời đại mới.
5. Liên hệ giải đáp miễn phí
Công ty TNHH Tư vấn quản lý và Phát triển doanh nghiệp Á Châu:
Ms. Phương Phương
Hotline: 0987.953.530
Email: phuongmkt.ahead@gmail.com
Văn phòng AHEAD:
- Trụ sở Hà Nội: Số 18 Tam Trinh, P. Minh Khai, Q. Hai Bà Trưng, Tp. Hà Nội.
- Văn phòng Đà Nẵng: Số 498 Bùi Trang Chước, Q. Cẩm Lệ, Tp. Đà Nẵng.
- Văn phòng Hồ Chí Minh: Số 8/29 Hoàng Hoa Thám, Phường 7, Q. Bình Thạnh, Tp. Hồ Chí Minh.
Bình luận: