CBAM LÀ GÌ?

Từ tháng 10 năm 2023, hàng hóa xuất khẩu (XK) của Việt Nam sang thị trường EU đang phải đối mặt với một thách thức mới mẻ và đầy tiềm năng. Thị trường này sẽ thí điểm áp dụng tính thuế carbon - Cơ chế Điều Chỉnh Biên Giới Carbon (CBAM), trước khi áp dụng từ năm 2026.  Điều này đặt ra một loạt câu hỏi về tương lai của hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam và làm thế nào các doanh nghiệp có thể thích nghi với môi trường kinh doanh mới này.

Các mốc thời gian áp dụng CBAM

- Ngày 16/05/2023: Quy định (EU) 2023/956 ngày 10/5/2023 của Ủy ban Châu Âu về Thiết lập Cơ chế điều chỉnh biên giới carbon tại EU (CBAM) bắt đầu có hiệu lực.

- 01/10/2023 – 31/12/2025: Giai đoạn chuyển tiếp. Trong giai đoạn này, các nhà nhập khẩu có nghĩa vụ báo cáo theo quy định tại Điều 33, 34 và 35 của Quy định (EU) 2023/956. Đồng thời, các nhà nhập khẩu sẽ phải báo cáo vào cuối mỗi quý phát thải được ghi trong hàng hóa CBAM mà không phải thanh toán mức chi phí điều chỉnh, dành thời gian cho việc hoàn thiện hệ thống. Thông tin cụ thể cần được báo cáo theo từng lĩnh vực trong phạm vi của CBAM như sau:

- 01/01/2026: Giai đoạn chuyển tiếp đã kết thúc và các công ty sẽ có nghĩa vụ báo cáo lượng khí thải carbon của mình và nộp 'thuế' carbon hiện hành. Bước đầu tiên là đăng ký trở thành người khai báo CBAM.

+ Các công ty sẽ cần phải đăng ký tại các quốc gia thành viên của họ và điều này sau đó sẽ được tất cả các quốc gia thành viên EU công nhận. Họ sẽ cần yêu cầu ủy quyền nhập khẩu và sau đó khi là người khai báo được ủy quyền, họ sẽ nhận được một số tài khoản CBAM duy nhất.

+ Doanh nghiệp cần tính toán và nộp tờ khai về lượng khí thải phát sinh đối với hàng hóa nhập khẩu trong năm tính đến thời điểm hiện tại và mua chứng chỉ CBAM tương ứng với lượng phát thải đã khai báo.

+ Khi mua chứng chỉ CBAM. Nên mua một chứng chỉ cho mỗi tấn phát thải khí nhà kính từ quá trình sản xuất hàng hóa. Phát thải liên quan cần phải được thẩm tra bởi một đơn vị thẩm tra được công nhận.

+ Các nhà nhập khẩu phải báo cáo thông tin này hàng quý cho từng loại sản phẩm và cho từng nhà cung cấp, và sẽ bị phạt nếu không tuân thủ.

Các nguyên tắc chung của CBAM

- Phạm vi sản phẩm: Xi Măng, Sắt Và Thép, Nhôm, Phân Bón, Điện Và Hydro.

- Phạm vi phát thải rộng: Ngoài lượng phát thải trực tiếp, việc tính toán lượng phát thải liên quan (tổng lượng phát thải khí nhà kính cần thiết để sản xuất một sản phẩm) của các sản phẩm trong phạm vi CBAM cũng phải đưa vào “phát thải gián tiếp” (lượng phát thải điện được sử dụng trong quá trình sản xuất các sản phẩm trong phạm vi).

- Cơ quan CBAM trung ương: Một cơ quan CBAM trung ương duy nhất của EU chịu trách nhiệm thực hiện CBAM thay cho cơ quan địa phương ở mỗi Quốc gia Thành viên EU.

Doanh nghiệp nào bị ảnh hưởng bởi CBAM?

Tất cả các công ty nhập khẩu sản phẩm và những công ty sản xuất các sản phẩm nhập khẩu này bên ngoài EU đều bị ảnh hưởng bởi CBAM, đặc biệt là các công ty trong lĩnh vực xây dựng và máy móc, nhà sản xuất ô tô, đường sắt và thiết bị cũng như hóa chất và nông nghiệp. CBAM bao gồm khoảng 500 sản phẩm thuộc các nhóm sản phẩm sau, được cho là có nguy cơ rò rỉ carbon cao:

- Xi Măng

- Sắt Và Thép

 - Nhôm

 - Phân Bón

 - Điện

 - Hydro

Cơ hội cho doanh nghiệp Việt Nam

- Khả năng tích hợp công nghệ sạch: Cơ chế CBAM thúc đẩy sự đổi mới công nghệ và sáng tạo trong quá trình sản xuất. Các doanh nghiệp có thể tận dụng cơ hội này để tích hợp các công nghệ sạch và hiệu suất cao vào quy trình làm việc của họ. Điều này không chỉ giúp họ tuân thủ các quy định về khí nhà kính mà còn tạo ra sản phẩm chất lượng cao hơn.

- Khuyến khích sử dụng công nghệ sạch: Thuế Carbon và CBAM sẽ tạo động lực cho các doanh nghiệp tìm cách sử dụng năng lượng sạch hơn trong quá trình sản xuất. Điều này không chỉ giúp giảm khí nhà kính mà còn tiết kiệm chi phí năng lượng, tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp đầu tư vào năng lượng tái tạo và công nghệ sạch.

- Mở rộng thị trường: Nếu doanh nghiệp đáp ứng các tiêu chuẩn về khí nhà kính, họ có thể tiếp cận thị trường EU và các thị trường khác yêu cầu tiêu chuẩn tương tự. EU, một trong những thị trường lớn nhất thế giới, đang áp dụng CBAM để kiểm soát khí nhà kính từ sản phẩm nhập khẩu. Đối với các doanh nghiệp Việt Nam tuân thủ tiêu chuẩn về khí nhà kính, điều này có thể mở cửa cho cơ hội xuất khẩu sản phẩm sang EU, mở rộng thị trường và tăng doanh số bán hàng.

Liên hệ tư vấn chứng nhận

Ms.Phương: 0987.953.530

Email: phuongmkt.ahead@gmail.com

* Văn phòng AHEAD:

- Hà Nội: Số 18 Tam Trinh, Hai Bà Trưng, TP. Hà Nội.

- Đà Nẵng: 498 Bùi Trang Chước, Cẩm Lệ, TP. Đà Nẵng.

- Hồ Chí Minh: 8/29 Hoàng Hoa Thám, Phường 7, Bình Thạnh, TP. Hồ Chí Minh